Afval in Milieubarometer vanuit circulair perspectief
In de Milieubarometer wordt afval meegenomen vanuit het perspectief van de Circulaire Economie. Hoe meer er wordt hergebruikt, hoe lager de milieubelasting. Afval is daarom niet zichtbaar in de CO₂-meter en in de CO₂-footprint. Dit omdat we vinden dat afval, niet los van grondstoffen, vanuit een CO₂-perspectief bekeken kan worden.
De Milieubarometer neemt afval mee vanuit Circulair perspectief
In de Milieubarometer wordt afval meegenomen in de milieubelastingsgrafiek en zijn er kengetallen voor afvalscheiding en bijvoorbeeld kg afval/medewerker. De milieubelasting van een afvalstroom wordt bepaald aan de hand van de mate waarin het afval wordt gerecycled, verbrand en/of gestort. We bekijken afval dus vanuit het perspectief van de Circulaire Economie. Hoe meer er wordt hergebruikt, hoe lager de milieubelasting.
Afval is niet zichtbaar in de CO₂-meter en in de CO₂-footprint. Dit omdat we vinden dat afval niet vanuit een CO₂-perspectief bekeken moet worden. Hieronder wordt dit toegelicht.
Alle CO₂-emissiefactoren zijn gebaseerd op het Well to Wheel principe. Dat betekent dat de emissiefactor zowel de verbranding als de productie van de brandstof meeneemt (van het oppompen van de olie tot aan de uitstoot van de verbrande brandstof via de uitlaat). Als we emissiefactoren voor afval op deze wijze zouden bekijken, dan zouden deze Wheel to Well zijn. Berekeningen pakken het op na ‘de uitlaat’ (zodra bij een bedrijf de container wordt opgehaald) en rekenen door totdat het afval als secundaire grondstof wordt ingezet.
De CO₂-uitstoot die samenhangt met het afval bestaat grofweg uit:
- Brandstof nodig voor transport van het afval.
- Energieverbruik bij (tussen)opslag, verwerking en recycling (denk aan energieverbruik van opslagloodsen, sorteerinstallaties en breekinstallaties)
- Energiewinst bij verwerking (denk aan een AVI (=afvalverbrandingsinstallatie) die elektriciteit produceert en warmte aan een stadsverwarmingsnetwerk levert)
- Materiaalwinst bij nuttige toepassing als secundaire grondstof, waarbij je vaak over vermeden CO₂-emissies kunt spreken (aluminium maken uit afval kost 99% minder energie dan uit bauxiet)
Aangezien steeds meer afval de laatste fase bereikt, waarin het als secundaire grondstof weer wordt ingezet, wordt daar vaak een CO₂-winst aan toegerekend. Afvalinzamelaars presenteren dit als winst in de keten, hetgeen vanuit het perspectief van de inzamelaar/verwerker heel logisch is. Vanuit het perspectief van de ontdoener (het bedrijf die de Milieubarometer invult) is dat niet logisch, want een bedrijf heeft het afval ergens ook weer als grondstof ingekocht.
Kortom, we adviseren om afval niet als CO₂-thema te analyseren, maar vooral als grondstofthema. Stuur op circulaire economie, hoogwaardig hergebruik en recycling.
Factoren voor CO2 en energie in de Milieubarometer voldoen voor CSRD
De rapportage van broeikasgasemissies en energieverbruik in de Milieubarometer voldoet aan het Greenhouse Gas (GHG)-Protocol en de ESRS-rapportage-eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Een belangrijk onderdeel is de berekening van scope 2 op twee manieren, de locationbased en de marketbased benadering.
Pionieren met Scope 3 in een CO2-voetafdruk
Wat is de C02-voetafdruk van mijn apotheek, vroeg openbaar apotheker Iris Zuydgeest zich af. Ze nam expert Emily Dowdalls in de arm en samen gingen ze na welke activiteiten in de apotheek ‘materieel’ genoeg zijn om mee te tellen in een emissiecalculatie. Ondanks het missen van gegevens over geneesmiddelen lukte het de orde van grootte van de uitstoot in kaart te brengen. “Ik moedig collega’s graag aan dit voorbeeld te volgen.”
Vier nieuwe branchegemiddelden voor de zorg
Ziekenhuizen, ouderenzorgorganisaties, ggz-instellingen en gehandicaptenzorgorganisaties deelden hun milieugegevens in de Milieubarometer waarna nieuwe gemiddelden vastgesteld zijn. De benchmark gaat over het jaar 2023, het eerste volledig covidvrije jaar in de zorg en daarmee een belangrijk ijkpunt in de monitoring van de footprint. Voor het opstellen van de benchmark is samengewerkt met Milieuplatform Zorg.